H πανδημία του COVID19 επιβεβαίωσε την άποψη του Δαρβίνου ότι δεν επιβιώνει απαραίτητα ο πιο δυνατός ή ο πιο έξυπνος, αλλά εκείνος που μπορεί να προσαρμοστεί πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά στις αλλαγές του περιβάλλοντος.
Η επιβολή πρωτοφανών, για τη σύγχρονη ιστορία, μέτρων τύπου “καραντίνας” προς αντιμετώπιση της πανδημίας, με περιορισμούς στις πτήσεις και στην είσοδο στις χώρες, στη λειτουργία επιχειρήσεων και κυβερνητικών υπηρεσιών, ακόμη και στις μετακινήσεις ατόμων και στις κοινωνικές συνευρέσεις, ανάγκασε τον πλανήτη να αναζητήσει ένα νέο τρόπο λειτουργίας.
Με την επιβίωση να βασίζεται στη προσαρμογή στις νέες συνθήκες, πολλοί οργανισμοί αποδέχτηκαν ότι “Τα πάντα ρει”, κατά τον Ηράκλειτο και τροποποίησαν τη λειτουργία τους. Η επαγγελματική καθημερινότητα μετατράπηκε σε τηλεργασία και τηλεδιασκέψεις, οι εταιρείες του λιανικού εμπορίου και της εστίασης προσάρμοσαν την εφοδιαστική τους αλυσίδα και ανέπτυξαν υποδομές για διαδικτυακή εξυπηρέτηση, ακόμη και ο πολύπλοκος τομέας της εκπαίδευσης εξοικειώθηκε με τη χρήση εφαρμογών τύπου Zoom και Microsoft Teams.
Με την πανδημία να μην έχει υποχωρήσει και τον αντίκτυπο της να μην μπορεί να προσμετρηθεί, το ερώτημα που τίθεται είναι πώς προετοιμάζεται ένας οργανισμός για να αντιμετωπίσει παρόμοιες συνθήκες που θα προκύψουν από μια πιθανή αναζωπύρωση της πανδημίας, ή μια άλλη κρίση.
- Προσαρμόσου ή πέθανε
Το απόφθεγμα «Προσαρμόσου ή πέθανε (Adapt or die)», αποδίδεται στο θρυλικό επιχειρηματία Andy Grove (1936-2016), τρίτο υπάλληλο της Intel Corporation, μετά τους δύο ιδρυτές της, την οποία στη συνέχεια υπηρέτησε από τις θέσεις του Γενικού Διευθυντή και του Προέδρου.
Υπάρχουν όμως όντως επιλογές «προσαρμογής» και προετοιμασίας για την αβεβαιότητα του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος ή είναι περιορισμένες και πλεονέκτημα μεγάλων οργανισμών;
Η υιοθέτηση ενός διεθνούς προτύπου, όπως για παράδειγμα το ISO 22301, το οποίο δημιουργεί ένα πλαίσιο επιχειρησιακής συνέχειας και ανθεκτικότητας (resilience), είναι προφανώς μια επιλογή για εταιρείες που έχουν τη δυνατότητα και το μέγεθος να το εφαρμόσουν.
Σε ένα πρόσφατο άρθρο, το Gallup προτείνει τις ακόλουθες 4 απλές στρατηγικές για την ανάπτυξη της επιχειρησιακής ανθεκτικότητας (https://www.gallup.com/workplace/316325/strategies-build-business-resilience-next-disruption.aspx), τις οποίες μπορούν να εφαρμόσουν εταιρείες κάθε μεγέθους:
- Φανταστείτε ξανά την εμπειρία πελάτη (Reimagine your customer experience)
Οι εταιρείες προτρέπονται να γνωρίζουν καλά τους πελάτες τους, να αναπτύσσουν σχέσεις εμπιστοσύνης και να προσαρμόζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους χωρίς να επηρεάζουν την εμπειρία πελάτη (customer experience).
- Αναδιαμορφώστε την εταιρική σας κουλτούρα (Reshape your culture)
Η εταιρική κουλτούρα θεωρείται απαραίτητο συστατικό για τη δημιουργία συμπαγών οργανισμών με ψηλή απόδοση, αφοσιωμένο προσωπικό και αντοχές σε κρίσεις.
- Ανανεώστε την ηγεσία σας (Refresh your leadership)
Οι εταιρείες προτρέπονται να εμπνέουν και να καθοδηγούν το προσωπικό τους έτσι ώστε να υπάρχει εμπιστοσύνη σε αυτούς που έχουν στα χέρια τους το μέλλον της εταιρείας.
- Ανανεώστε το προσωπικό σας (Reignite your workforce)
Οι εταιρείες πρέπει να έχουν το προσωπικό τους ψηλά ανάμεσα στις προτεραιότητες τους και να δημιουργούν συστήματα που να το εμπλέκουν ενεργά στη λειτουργία τους, εμπνέοντας έτσι ψηλές αποδόσεις.
Κάποια παραδείγματα για τις ενέργειες που θα μπορούσαν να εφαρμόσουν οι εταιρείες για να πετύχουν αυτά που εισηγείται το Gallup αποτελούν:
- η συνεχής παρακολούθηση των τάσεων της αγοράς και των αναγκών των πελατών σε συνδυασμό με την ανατροφοδότηση από τους πελάτες για το επίπεδο ικανοποίησης με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους,
- η δημιουργία κοινής αντίληψης, προσωπικού και ηγεσίας, για τις αξίες, το σκοπό και τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας,
- η συμμετοχική ηγεσία, με την προώθηση της συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα και τον ηγέτη να λειτουργεί ως πρότυπο και
- η συνεχής αξιολόγηση των δεξιοτήτων και της δομής και που απαιτούνται για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων της εταιρείας σε συνδυασμό με την ανάδειξη του προσωπικού.
– Μόνο οι παρανοϊκοί επιβιώνουν
Στο βιβλίο του “Only the paranoid survive”, ο Andy Grove, αξιοποιώντας την εμπειρία του από την Intel, παρουσιάζει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μια εταιρεία μπορεί να βρεθεί ενώπιον του σεναρίου κατάρρευσης λόγω αλλαγών στη νομοθεσία, την τεχνολογία ή ανταγωνιστικών πιέσεων, αυτό που αποκαλεί Στρατηγικό Σημείο Καμπής (Strategic Inflection Point).
Αν και η πανδημία δεν ήταν ανάμεσα στα σενάρια του βιβλίου, ο COVID19 έφερε ολόκληρο τον πλανήτη ενώπιον της κατάρρευσης αναγκάζοντας κυβερνήσεις, εταιρείες, ανθρώπους να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, λειτουργώντας, για κάποιους, “παρανοϊκά”.
Στο επίπεδο μιας μικρής εταιρείας θα θεωρείτο παρανοϊκή η δημιουργία υποδομών τηλεργασίας, ή η λεπτομερής καταγραφή των ρόλων και των αρμοδιοτήτων, ενώ εξίσου παρανοϊκή, σε επίπεδο μιας χώρας, θα θεωρείτο η απαγόρευση της κυκλοφορίας, η παροχή έγκρισης εξόδου από το σπίτι μέσω μιας πλατφόρμας SMS και η υποχρεωτική χρήση μάσκας.
Παρόλα αυτά, ενέργειες όπως αυτές επέτρεψαν στον πλανήτη να διαχειριστεί την πανδημία, “περιορίζοντας” τη διάδοση του ιού και να ελπίζει για ένα καλύτερο αύριο.
– Συμπέρασμα
Η πανδημία μας υπενθυμίζει το διαχρονικό δίδαγμα που συχνά αγνοούμε, δηλαδή να σκεφτόμαστε το “πότε και όχι το αν” θα προκύψει η επόμενη κρίση.
Συνεπώς, οι οργανισμοί οφείλουν να αναζητούν συνεχώς τρόπους βελτίωσης, αξιολογώντας το μοντέλο λειτουργίας τους, τις ανάγκες των πελατών τους, το περιβάλλον και τα προϊόντα τους, να μεταβάλλονται και να προετοιμάζονται συνεχώς, ακόμη και για τα πιο παρανοϊκά σενάρια.
Article also posted on “Epihirimatiki”, the digital publication of the Cyprus Employers and Industrialists Federation. (https://epihirimatiki.com/epikairotita/arthrografia/epicheirimatiki-anthektikotita-prosa/)